W polskim prawie istnieje obowiązek alimentacyjny, czyli konieczność dostarczania, w konkretnych sytuacjach, środków do utrzymania określonym osobom. Najczęściej alimenty płacone są na rzecz dzieci przez jednego z rodziców. Niestety bardzo często zdarza się, że mimo nałożonego obowiązku zapłaty alimentów, nie jest on realizowany. Wtedy sytuacja ekonomiczna osoby, która powinna otrzymywać alimenty (najczęściej małoletniej) staje się niezwykle trudna. Formą pomocy dla takich osób są świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
Fundusz alimentacyjny* stanowi finansowany z budżetu państwa system wsparcia finansowego dla osób, którym przysługują alimenty ale ich egzekucja jest bezskuteczna. O bezskutecznej egzekucji możemy mówić wtedy gdy w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano alimentów (zaległych jak i bieżących) w ich pełnej wysokości. Odpowiednie zaświadczenie o bezskutecznej egzekucji wydaje w takim wypadku komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości aktualnie ustalonych alimentów, jednakże nie więcej niż 500,00 zł. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo do ukończenia 25 roku życia jeżeli uczy się ona w szkole lub szkole wyższej. Natomiast w wypadku osób posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności – świadczenie to przysługuje bezterminowo.
Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego obowiązuje kryterium dochodowe. Dotychczas świadczenia przysługiwały, wtedy gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekraczał kwoty 800,00 zł.
Tzw. tarcza antykryzysowa 3.0** wprowadziła kilka istotnych zmian odnośnie zasad przyznawania świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Przede wszystkim podwyższono kryterium dochodowe i ustalono je na kwotę 900,00 zł.
Oprócz podwyższenia kryterium dochodowego wprowadzono również tzw. mechanizm „złotówka za złotówkę”. Taka procedura nie była dotychczas w ogóle stosowana przy przyznawaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Co to oznacza w praktyce? Ten system zakłada, że przekroczenie progu dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, tj. kwoty 900,00 zł miesięcznie na osobę w rodzinie nie będzie skutkować utratą prawa do tych świadczeń, tak jak było do tej pory. Świadczenie będzie wówczas przysługiwać w wysokości pomniejszonej o kwotę przekroczenia kryterium. Świadczenie nie będzie przysługiwało, jeżeli jego wysokość ustalona zgodnie z powyższą zasadą będzie niższa niż 100,00 zł.
Nowe przepisy wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2020 r. Wyżej opisane zmiany będą one miały zastosowanie przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego dopiero na okres świadczeniowy rozpoczynający się od dnia 1 października 2020 r. Do tego czasu będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe.
Podstawa prawna:
* ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 808, 875),
** ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. 2020 poz. 875).
