Mediacja jest doskonałym sposobem na rozwiązywanie sporów i trzeba podkreślić, że to sposób na rozwiązywanie konfliktów, właściwie w każdej sferze życia społecznego. Przy pomocy bezstronnego i neutralnego mediatora można prowadzić negocjacje również z bankami. Oczywiście w pierwszej kolejności na myśl przychodzą kredyty frankowe ale mediacjom można poddać każdą umowę zawartą z bankiem. Oczywiście jak w wypadku każdej mediacji, mając na uwadze jej dobrowolność, konieczna jest zgoda dwóch stron na przeprowadzenie polubownego postępowania.
Kredytobiorcy mogą korzystać z narzędzia, jakim jest mediacja zarówno w już prowadzonych sporach sądowych z bankami jak i przed złożeniem pozwu do sądu. I podkreślić należy, że nie dotyczy to tylko kredytów frankowych ale każdej innej umowy zawartej z bankiem.
Mediacje z bankiem mogą odbywać się za pośrednictwem różnych podmiotów. Oprócz typowych mediacji prowadzonych przez wybranego mediatora można skorzystać z mediacji prowadzonych przez Sąd Polubowny przy KNF. Jest także podobna forma przy Związku Banków Polskich, są również postępowania prowadzone przez Rzecznika Finansowego. Rozmowy ugodowe toczą się również w ramach postępowań sądowych. Wybór dogodnej procedury często zależeć może od tego, jakiego banku dotyczy sprawa oraz jaki jest etap postępowania, tzn. sądowy lub przedsądowy.
Mediacja to proces dochodzenia do kompromisu. Aby osiągnąć kompromis obie strony muszą być gotowe na pewne ustępstwa. Zadaniem mediatora nie jest reprezentowanie interesów którejkolwiek ze stron pozostaje on neutralny i bezstronny. Mediator nie jest sędzią rozstrzygającym spór, ani tym bardziej doradcą bo nie reprezentuje on żadnej ze stron mediacji.
Ugoda zawarta w mediacji może być i zazwyczaj jest zatwierdzana w formie postanowienia przez sąd powszechny, a co za tym idzie nabiera ta ugoda charakteru powagi rzeczy osądzonej. To bardzo istotne. Tutaj należy pamiętać, że w takiej sytuacji kredytobiorca jeśli zdecyduje się na zawarcie ugody przed mediatorem, to wówczas nie będzie miał on żadnej możliwości wytoczenia powództwa przeciwko bankowi w przyszłości. Z tego powodu decyzja o zawarciu ugody zapaść powinna po dokonaniu szczegółowej, świadomej analizy zagadnienia oraz dokładnym wyważeniu swoich interesów w kontekście przyszłości oraz ewentualnych konsekwencji natury fiskalnej. Oczywiście kredytobiorca może w takiej sytuacji skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika do oceny swojej sytuacji prawnej oraz tego, czy ugoda będzie korzystna.
Wspomnianym zagadnieniem, wymagającym uwagi, jest zbadanie podatkowych aspektów zawarcia ugody czyli jej konsekwencji fiskalnych. Istnieje bowiem możliwość opodatkowania podatkiem dochodowym umorzonej – np. w wyniku przewalutowania, części kredytu hipotecznego. Do końca 2022 roku obowiązuje w tym zakresie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. 2022 poz. 592), pod pewnymi warunkami dojść może do zaniechania poboru podatku dochodowego.
Poniżej zestawienie warunków jakie trzeba spełnić, aby skorzystać ze wspomnianego zaniechania poboru podatku podatku:
- kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
- osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona wyżej inwestycji mieszkaniowej;
Rozporządzenie obejmuje:
- kredyt udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
- zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie,
Zawsze w razie wątpliwości co do ewentualnych konsekwencji podatkowych można zwrócić się do urzędu skarbowego z prośbą o interpretację w tej materii.
