Spadek jest ogółem praw i obowiązków zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, które są uprawnione są do dziedziczenia. Zgodnie z Kodeksem cywilnym spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadek nie zawsze oznacza wzbogacenie się przez spadkobierców. Niestety często zmarli pozostawiają po sobie znaczne długi, które obciążają spadkobierców. Polskie prawo przewiduje jednak możliwość odrzucenia spadku, po to aby tych długów nie dziedziczyć.
Termin do odrzucenia spadku
Ogólne zasady dotyczące odrzucenia spadku są takie same zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci. Spadek można odrzucić w terminie 6 miesięcy od daty dowiedzenia się o powołaniu do spadku.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego małoletniego – nowe zasady
Osoba pełnoletnia może dokonać odrzucenia spadku przed notariuszem albo w sądzie. Sprawy znacznie komplikowały się jeżeli spadek przechodził na małoletnie dzieci. Dotychczas w przypadku odrzucenia spadku w ich imieniu, rodzice musieli uzyskać uprzednio zgodę sądu opiekuńczego i dopiero po jej uzyskaniu następnie mogli składać stosowne oświadczenie przed notariuszem lub w sądzie. Dodatkowo krótki 6-miesięczny termin do dokonania tej czynności bywał trudny do zachowania przez rodziców, a niektóre sądy oczekiwały przedłożenia stosownych dokumentów potwierdzających istnienie zadłużenia po zmarłym, co czasem komplikowało sprawę.
Zgodnie z nową regulacją prawną od dnia 15 listopada 2023 r. nie jest konieczna zgoda sądu na odrzucenie spadku przy spełnieniu następujących warunków:
- dziecko jest powołane do dziedziczenia, ponieważ jego rodzic odrzucił spadek,
- odrzucenie spadku w imieniu dziecka dokonywane jest przez rodzica, któremu przysługuje władza rodzicielska,
- drugi z rodziców, któremu również przysługuje władza rodzicielska wyraża zgodę na odrzucenie spadku albo odrzucenie dokonywane jest wspólnie przez oboje rodziców posiadających władzę rodzicielską,
- spadek odrzuca też powołane do tego samego spadku rodzeństwo dziecka.
W wypadku spełnienia wyżej opisanych warunków rodzic (bądź obydwoje rodzice działając wspólnie) może odrzucić spadek w imieniu dziecka albo przed notariuszem albo w sądzie.
W każdej innej sytuacji, nadal konieczne będzie uzyskanie zgody sądu. Będzie tak np. w przypadku dziedziczenia małoletniego obok jego rodzica albo gdy rodzice nie są zgodni co do odrzucenia spadku w imieniu dziecka.
