Zakres obowiązku alimentacyjnego to inaczej po prostu wysokość alimentów. Składając do sądu pozew o alimenty trzeba dokładnie określić ich miesięczną wysokość, przy czym nie może to być kwota dowolnie określana w myśl zasady „niech płaci jak najwięcej”. Kwota ta powinna być precyzyjnie wyliczona oraz przede wszystkim udowodniona pod kątem jej zasadności. Zgodnie z przepisami prawa zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Dzisiaj omówimy tę pierwszą przesłankę, czyli co się kryje pod pojęciem „usprawiedliwionych potrzeb”.
Poprzez „usprawiedliwione potrzeby” uprawnionego należy rozumieć takie, których zaspokojenie zapewni mu prawidłowy rozwój zarówno fizyczny, jak i duchowy. Musi on być odpowiedni dla jego wieku oraz uzdolnień. Koszty te powinny również odpowiadać stopie życiowej jego rodziców.
Podstawowe usprawiedliwione koszty utrzymania dziecka
W praktyce wskazuje się więc na następujące koszty podstawowe:
- wydatki związane z mieszkaniem (np. czynsz, opłaty eksploatacyjne),
- wyżywienie,
- ubranie i obuwie,
- higiena i środki czystości,
- zajęcia dodatkowe (zajęcia sportowe, zajęcia taneczne, gry na instrumencie, kursy językowe),
- wyjazdy wakacyjne, ferie, kolonie i wycieczki,
- leczenie i leki (należy jednak pamiętać jednak, iż Sąd może nie uznać zasadności takich wydatków, jeśli te same świadczenia można uzyskać w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego NFZ, a więc bezpłatnie. W takiej sytuacji argumentem może być wyznaczenie odległego terminu wykonania takiego świadczenia zdrowotnego),
- rozrywka i wypoczynek (wyjścia do kina, na przedstawienia, parki rozrywki, teatr, koncerty, książki, gry, płyty, wyjścia z przyjaciółmi, zakup sprzętu sportowego itp),
- koszty związane z nauką w szkole (koszty zakupu podręczników oraz innych pomocy szkolnych, koszty ubezpieczenia, komitetu rodzicielskiego, składki klasowe. Jeśli uzasadniają to indywidualne potrzeby dziecka, mogą to być również korepetycje, kursy przygotowujące do egzaminów).
Należy też pamiętać, że jeśli dziecko wykazuje zainteresowania i talent w jakiejś dziedzinie, koszty rozwoju takiej pasji również będą usprawiedliwionymi kosztami (oczywiście w granicach zarobkowej i majątkowej zdolności zobowiązanego do płacenia alimentów).
Szczególną sytuacją jest również, gdy dziecko wymaga leczenia specjalistycznego, w postaci koniecznych wizyt u specjalisty, cyklicznej kontroli, zabiegów operacyjnych, zakres usprawiedliwionych potrzeb będzie znacznie szerszy. Jeżeli dziecko choruje na jakąś przewleką chorobę, wymagającą nakładów w postaci systematycznych wizyt lekarskich, przyjmowania leków, suplementów, specjalistycznej diety lub pobytów w sanatoriach, niewątpliwie wszystkie te koszty również stanowią usprawiedliwione potrzeby.
Jak udowodnić koszty utrzymania?
Do podstawowych dowodów zaliczyć możemy:
- zeznania stron (czyli rodzica działającego w imieniu dziecka),
- zeznania świadków,
- faktury VAT,
- paragony (ale tutaj zalecam ostrożność bowiem Sądy często uznają, że nie jest to imienny dokument i może być on zakwestionowany),
- zaświadczenia (ze szkoły, od lekarza, z zajęć dodatkowych itp.),
- dokumentację medyczną,
- zdjęcia z wyjazdów itp.,
- potwierdzenia rezerwacji, bilety.
W zakresie pozostałych wydatków należy zdać się na ustalenia Sądu, który przy ocenie potrzeb uprawnionego, kieruje się również zasadami doświadczenia życiowego i posiadanym doświadczeniem. Sędzia jak każdy człowiek ma przecież ogólnie rozpoznawalne potrzeby w zakresie kosztów swojego utrzymania i związanych z wyżywieniem, ubraniem czy potrzebami mieszkaniowymi.
