Kontynuując politykę prorodzinną przepisy Polskiego Ładu wprowadziły w ubiegłym roku nową ulgę dla  rodziców oraz opiekunów w dużych rodzinach.  PIT-0 dla rodzin 4+ jest adresowany do rodziców, w tym rodziców zastępczych, oraz opiekunów prawnych, bez względu na ich stan cywilny w sytuacji wychowywania czwórki lub więcej dzieci. Z programu mogą skorzystać zarówno samotni rodzice (opiekunowie prawni), jak i małżonkowie oraz rodzice, którzy pozostają w związkach nieformalnych.

Jakie przychody podlegają uldze? 

Ulga obejmuje przychody:

1. z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy),
2. z umów zlecenia zawartych z firmą,
3. z działalności gospodarczej, opodatkowane według skali podatkowej, 19 proc. podatkiem liniowym, stawką 5 proc. (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Przykład:

Małżeństwo ma zatem łącznie 2 x 85.528,00 zł przychodu bez podatku, tak samo każdy
z opiekunów. Dodatkowo każde z nich ma prawo korzystać z kwoty wolnej od podatku,
tj. z dodatkowych 30.000,00 zł rocznie na każdą osobę.

W efekcie przychody uzyskane z innych niż z tych źródeł podatnik wykazuje i opodatkowuje tradycyjnie, według ogólnych zasad i płaci podatek dochodowy. W szczególności W zakresie nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym określonych w ustawie o PIT (np. o zysków kapitałowych, rozliczanych ryczałtem umów zlecenie do wartości 200,00 zł), zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zwolnienie przysługuje w całej i stałej wartości rocznie – nie dzieli się go w stosunku do okresu, w którym pełni się rolę rodzica lub opiekuna czwartego dziecka w danym roku. Wystarczy zatem, aby zostać nim w ostatnich dniach roku, aby przysługiwało prawo do pełnej kwoty zwolnienia.

Nie ma znaczenia, czy przed uzyskaniem statusu rodzica czwórki dzieci osoba w trakcie roku zarabiała, czy też zarobki te uzyskano dopiero po urodzeniu lub rozpoczęcia opieki nad czwartym dzieckiem. Zarobki za całego roku objęte będą zwolnieniem z podatku.

Ulga na dziecko powyżej 18 r.ż.

O ile możliwość skorzystania z ulgi 4+ przez rodziców lub opiekunów prawnych dzieci małoletnich nie przysparza większych trudności, to wobec uczących się między 18. a 25. rokiem życia zostały nałożone istotne ograniczenia. Ulga nie przysługuje w sytuacji, w której dorosłe dziecko w trakcie roku podatkowego:

1. Podlegało opodatkowaniu podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – nie dotyczy to przychodów osiąganych z tzw. najmu prywatnego.
2. Podlegało opodatkowaniu podatkiem tonażowym lub tzw. podatkiem okrętowym.
3. Uzyskało w poprzednim roku dochody (przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania) wyższe niż 3089 zł. Do dochodów tych nie wlicza się renty. Szerzej na temat tej pułapki Polskiego Ładu informowaliśmy w artykule: Zarobki pełnoletniego dziecka a ulga 4+.

Ulga a inne preferencje podatkowe

Omawiane zwolnienie od opodatkowania przychodów nie wyklucza możliwości skorzystania  z ulgi prorodzinnej (na każde dziecko). W praktyce oznacza to, że po przekroczeniu powyższego limitu przychodów – gdy rodzice lub opiekunowie będą zobowiązani do zapłaty podatku – będą mogli dodatkowo odliczyć od podatku ulgę prorodzinną. W przypadku czwórki dzieci będzie to kwota 6 924,12 zł w skali roku, ponieważ wysokość ulgi na dzieci kształtuje się następująco:

1.112,04 zł –  kwota ulgi na pierwsze dziecko,

1.112,04 zł –  kwota ulgi na drugie dziecko,

2.000,04 zł –  kwota ulgi na trzecie dziecko,

2.700,00 zł –  kwota ulgi na czwarte i każde kolejne dziecko.

Wyłączenie stosowania ulgi 

Podatnik nie skorzysta jednak ze zwolnienia dla rodzin 4+, jeśli wspólnie z drugim małżonkiem wychowuje czwórkę dzieci, ale nie jest ich rodzicem czy opiekunem prawnym. Taka interpretacje urzędów skarbowych to zła wiadomość dla wychowujących dzieci z różnych związków, czyli tzw. rodzin patchworkowych. By skorzystać z nowej ulgi dla rodzin 4+, pod uwagę bierze się tylko własne dzieci czyli nieważne jest ile dzieci rodzice wychowują wspólnie.

Brzmienie przepisów o uldze dla rodziców 4+ wymaga literalnie wykonywania przez podatnika władzy rodzicielskiej, opieki prawnej, rodziny zastępczej nad czwórką dzieci.

Od kiedy obowiązuje ulga

Ulga obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od tego dnia.

Według danych Policji w 2021 r. odnotowano 141 409 sytuacji, dotyczących poszczególnych rodzajów przemocy tym 50.002 przypadki dotyczyły przemocy fizycznej, 70.611 psychicznej, 1.048 seksualnej, 1.548 ekonomicznej oraz 18.200 przypadki innego rodzaju przemocy. Podobnie jak w latach ubiegłych analiza danych statystycznych wskazuje, że najczęstszym rodzajem stosowanej przemocy w rodzinie jest przemoc psychiczna, która stanowi 49,93% ogólnej liczby przypadków przemocy w rodzinie, zaś na drugim miejscu pozostaje przemoc fizyczna (35,35%).

Zwykle osoba, która doznaje przemocy, bardzo boleśnie doświadcza jej skutków, a także skutków działania mechanizmów utrzymujących ją w sytuacji przemocy.

Na ogół, kiedy ofiara po raz pierwszy odważy się opowiedzieć o swojej sytuacji, bardzo się wstydzi, często jest przekonana, że to częściowo jej wina, że sprawca tak ją traktuje. Ponadto ofiara  uważa, że tylko ona ma tak trudną sytuację życiową albo wstydzi się przyznać w jakiej relacji funkcjonuje. 

Ofiara często przecież słyszy, że gdyby był/a inna/y (lepiej się starał/a, był/a posłuszna/y swojemu partnerowi, nie słuchał/a matki, siostry, brata, przyjaciółki/przyjaciela), gdyby…, to”  osoba stosująca przemoc nie musiałaby uciekać się do stosowania przemocy (bicia, krzyków, szarpania, krytykowania…itd.). Tutaj od razu zależy zauważyć, iż sprawcą przemocy może być zarówno mężczyzna jak i kobieta. 

Jednym z pierwszych kroków jakie może podjąć ofiara jest uruchomienie procedury Niebieskiej Karty. Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” w sytuacji podejrzenia występowania przemocy w rodzinie następuje poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” (NK-A) przez przedstawiciela policji, pomocy społecznej, oświaty, ochrony zdrowia lub gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.  

Co do samego przebiegu procedury Niebieskie Karty, jest ona podzielona na 6 etapów: 

1. Wszczęcie procedury.
2. Opracowanie indywidualnego planu pomocy.
3. Oddziaływanie na sprawcę przemocy.
4. Realizacja indywidualnego planu pomocy.
5. Ewentualne zdarzenia niebezpieczne w trakcie procedury „Niebieskie Karty”.
6. Zakończenie procedury „Niebieskie Karty”.

Osobę dotkniętą przemocą w rodzinie zaprasza się następnie na posiedzenie zespołu interdyscyplinarnego bądź grupy roboczej, z siedzibą znajdującą się zazwyczaj przy Ośrodku Pomocy Społecznej.

Działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie podejmuje gmina, w szczególności w ramach pracy w zespole interdyscyplinarnym.

Zespół interdyscyplinarny, składa się z przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowych, kuratorów sądowych, a czasami prokuratorów oraz przedstawicieli podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Zadaniem zespołu interdyscyplinarnego jest integrowanie i koordynowanie działań w/w podmiotów oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez:

1. diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie;
2. podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku;
3. inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie;
4. rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym;
5. inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie.

Członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej zapraszają na swoje posiedzenie osobę dotkniętą przemocą w rodzinie, jednakże jej niestawiennictwo nie wstrzymuje dalszych prac zespołu lub grupy. Należy stawić się na zaproszenie, aby umożliwić i ułatwić udzielenie sobie pomocy. Na posiedzeniu tym członkowie zespołu lub grupy w obecności zaproszonej osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, dokonują analizy sytuacji rodziny i wypełniają stosowny formularz „Niebieska Karta – C”.

Przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego wzywa osobę, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, na spotkanie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej.

Spotkania z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie, oraz osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, nie mogą być organizowane w tym samym miejscu i czasie. Oznacza to, że osoba doznająca przemocy w rodzinie na pewno podczas swojej wizyty z przedstawicielami zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej nie spotka tam osoby, od której doznawała przemocy.

Członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej podejmują działania w stosunku do osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, w szczególności:

1. diagnozują sytuację rodziny, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą;
2. przekazują informacje o konsekwencjach popełnianych czynów;
3. motywują do udziału w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych;
4. przeprowadzają rozmowę pod kątem nadużywania alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków;
5. przekazują informacje o koniecznych do zrealizowania działaniach w celu zaprzestania stosowania przemocy w rodzinie.

Jeżeli osoba, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, nadużywa alkoholu, członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej kierują tę osobę do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.

Zakończenie procedury Niebieskie Karty ma miejsce, gdy w rodzinie ustaje przemoc, istnieje uzasadnione przypuszczenie o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie, zrealizowany zostanie indywidualny plan pomocy, lub rozstrzygnięty zostanie brak zasadności podejmowania działań.

W roku 2021 funkcjonariusze Policji wypełnili 64.250 formularzy „Niebieska Karta – A”.

Dlatego tak ważne jest reagowanie i szukanie pomocy. Na stronie https://www.niebieskalinia.org/56 udostępnione są bezpłatne materiały edukacyjne dotyczące procedury „Niebieskie Karty” adresowane są do osób, które poszukują informacji m.in. o procedurze „Niebieskie Karty”, o tym czym jest przemoc w rodzinie oraz na jaką pomoc mogą liczyć osoby uwikłane w sytuację przemocy.

1. Poradnia Telefoniczna „Niebieskiej Linii” 22 668-70-00

Poradnia działa 7 dni w tygodniu w godzinach 10.00 – 20.00; dyżury pełnią przeszkoleni specjaliści: psycholodzy i prawnicy. Infolinia przeznaczona jest dla wszystkich osób pokrzywdzonych przestępstwem, w tym ze szczególnym uwzględnieniem osób doświadczających przemocy w rodzinie oraz jej świadków.

2. Od wielu lat Pogotowie Niebieska Linia IPZ prowadzi również Poradnię Mailową pod adresem poradnia@niebieskalinia.pl.

Temat pieniędzy jest delikatny i drażliwy, dlatego ludzie zasadniczo nie lubią o nich rozmawiać. Jednak małżonkowie muszą mieć pełną wiedzę co do tego jak kształtuje się ich ustrój majątkowy oraz sytuacja ekonomiczna. Pieniądze i ich wydatkowanie często bywają powodem kłótni w małżeństwie, a w wypadku podziału majątku wspólnego po rozwodzie, są zazwyczaj główną osią sporu. Dużo komplikacji powstaje właśnie z niewiedzy małżonków, co do zasad, jakie obowiązują zarówno w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej jak i w wypadku jej rozdzielności. Dlatego tak ważne jest aby małżonkowie mieli świadomość co właściwie wchodzi w skład majątku wspólnego, a co nie. Dodatkowo małżonkowie mają możliwość, w czasie trwania małżeństwa, regulowania ustroju majątkowego w zależności od swoich indywidualnych potrzeb.

Czym jest małżeńska wspólność majątkowa?

Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego małżonkowie z mocy prawa zmieniają swój status majątkowy i powstaje między nimi ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej. Jest to w dalszym ciągu najpopularniejsze rozwiązanie jakie wybierają małżonkowie w chwili zawarcia związku małżeńskiego. Oznacza to mniej więcej tyle, że od tej pory majątek gromadzony jest wspólny (poza niżej wskazanymi wyjątkami) – czyli jak to się potocznie mawia: co moje, to i Twoje.

Z początkiem 2022 r. mają zacząć obowiązywać nowe rozwiązania wynikające z Polskiego Ładu. Z dniem 01 stycznia 2022 r. wprowadzony zostanie Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, czyli nowe świadczenie dla rodziców, jako jeden z elementów zaproponowanych w Polskim Ładzie. 

Komu będzie przysługiwać świadczenie?

Świadczenie będzie przysługiwać rodzicom dzieci w wieku od ukończenia 12. do 36. miesiąca życia – czyli łącznie po 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko. Prawo do świadczenia będą mieć także ci rodzice, którzy już obecnie mają dwoje lub więcej dzieci w tym wieku W takiej sytuacji świadczenie będzie przysługiwało na drugie dziecko lub kolejne proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do końca 35 miesiąca życia tego dziecka, na które kapitał przysługuje.

Świadczenie będzie przysługiwać bez względu na dochód jaki osiągają rodzice i nie będzie opodatkowane.

Jedną z sytuacji mogącą powodować problemy ze ściągalnością alimentów jest wyjazd za granicę osoby zobowiązanej do ich płacenia. Jak wiadomo komornicy sądowi mogą działać jedynie na terenie Polski i nie mają uprawnień do prowadzenia czynności egzekucyjnych na terenie innego kraju. Tym samym często w sytuacji wyjazdu rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów za granicę pojawia się problem z ich egzekwowaniem. Często też sami dłużnicy alimentacyjni myślą, że taki wyjazd uchroni ich od konieczności płacenia alimentów i będą mogli zacząć życie z „czystą kartą” w nowym miejscu. Czy taki wyjazd faktycznie oznacza, że w kwestii alimentów nie da się już nic zrobić? Otóż nie – są prawne rozwiązania, które pomogą uprawnionym do alimentów w takiej sytuacji. Tym samym dłużnik alimentacyjny, który wyjechał za granicę, aby tym samym uniknąć zapłaty alimentów, nie pozostaje bezkarny.

To jak będzie przebiegała procedura dotycząca egzekucji alimentów i jakie dokumenty będą potrzebne będzie zależeć od tego w jakim kraju mieszka dłużnik – czyli rodzic, który nie płaci alimentów. Procedura egzekwowania alimentów za granicą nie jest aż tak skomplikowana jak może się wydawać, ponieważ odbywa się za pośrednictwem i z pomocą sądu polskiego i nie wiąże się z dodatkowymi kosztami.